พลาสติก (Plastic) คือ สารอินทรีย์ที่ประกอบด้วยธาตุ ซึ่งเป็นโพลิเมอร์ (polymer) ที่สามารถถูกหลอมละลาย หรือขึ้นรูปได้เมื่อถูกทำให้ร้อน และเมื่อเย็นลง จะคงรูปร่างที่ขึ้นรูปไว้ พลาสติกเป็นวัสดุที่มีความยืดหยุ่นสูง มีน้ำหนักเบา ทนต่อสารเคมี และสามารถนำไปประยุกต์ใช้งานได้อย่างหลากหลายในชีวิตประจำวัน เช่น ในบรรจุภัณฑ์ เครื่องใช้ไฟฟ้า เครื่องใช้ในครัวเรือน การก่อสร้าง และอื่นๆ
พลาสติก เกิดจากการรวมตัวของโมเลกุลย่อย หรือ โมโนเมอร์ (Monomer) ที่ต่อเนื่องซ้ำๆ ด้วยกระบวนการพอลิเมอร์ไรเซชัน (Polymerization) รวมกันเป็นสารโมเลกุลขนาดใหญ่ ที่เรียกว่า โพลิเมอร์ (Polymer)
พอลิเมอไรเซชัน (polymerization) คือ ปฏิกิริยาการทำให้เกิด Polymer ซึ่งเป็นปฏิกิริยาการรวมตัวของ Monomer แต่ละชนิด ภายใต้สภาวะต่างๆ เช่น ตัวเร่งปฏิกิริยา อุณหภูมิ ความดัน เป็นต้น
สารบัญ
Toggleประเภทของพลาสติก
พลาสติกสามารถแบ่งออกเป็นสองประเภทหลักๆ ตามคุณสมบัติในการขึ้นรูปเมื่อได้รับความร้อน
-
เทอร์โมพลาสติก (Thermoplastics):
- พลาสติกประเภทนี้สามารถหลอมละลายและขึ้นรูปได้หลายครั้งเมื่อได้รับความร้อน และจะแข็งตัวเมื่อเย็นลง
- ตัวอย่างเช่น โพลิเอทิลีน (PE), โพลิโพรพิลีน (PP), พอลิไวนิลคลอไรด์ (PVC), โพลีสไตรีน (PS), และโพลีคาร์บอเนต (PC)
-
เทอร์โมเซตติงพลาสติก (Thermosetting Plastics):
- พลาสติกประเภทนี้จะเกิดการแข็งตัวถาวรเมื่อถูกทำให้ร้อนและไม่สามารถหลอมละลายหรือขึ้นรูปใหม่ได้
- ตัวอย่างเช่น เบคกาไลต์ (Bakelite), อีพอกซีเรซิน (Epoxy Resin), และโพลียูรีเทน (Polyurethane)
ชนิดของบรรจุภัณฑ์ พลาสติก
เป็นพลาสติกประเภท Thermoplastics
1. PET (Polyethylene terephyhalate)
-
- มีลักษณะเป็น พลาสติกโปร่งใสสูง แข็ง ทนต่อแรงกระแทกได้ดี ไม่เปราะบาง มีน้ำหนักเบา และเป็นพวก Good gas permeability มักใช้เป็น บรรจุภัณ์อาหาร และเครื่องดื่ม
2. PE (Polyethylene)
-
- มีลักษณะเป็น พลาสติกที่เหนียว มีความยืดหยุ่น ทนต่อการบิดงอได้ดี และมีความทนทานต่อความชื้น และสารเคมี ค่อนข้างแข็งแต่สามารถยืดหยุ่นได้มาก และขึ้นรูปได้ง่าย มักใช้เป็น ฟิล์มห่ออาหาร ถุงพลาสติก และบรรจุภัณฑ์อาหาร
- HDPE (High density polyethylene) คือ PE มีความหนาแน่นที่สูง เหมาะสำหรับสินค้าอุปโภค บริโภค เช่น ขวดนม ทัปเปอร์แวร์ ขวดน้ำยาทำความสะอาด ขวดแชมพู
- LDPE (High density polyethylene) คือ PE มีความหนาแน่นที่ต่ำ เหมาะสำหรับ ถุงเย็น ถุงหูหิ้ว ถุงใส่อาหารแซ่แข็ง ขวดยาหยอดตา ส่วนมากจะถูกออกแบบมาให้ใช้ครั้งเดียวทิ้ง
3. PVC (Polyvinyl chloride)
-
- มีลักษณะเป็น พลาสติกที่มีความทนทานสูง ทนต่อการสึกหรอ สารเคมี และสามารถใช้งานได้ยาวนาน ไม่ติดไฟง่าย และเป็นฉนวนไฟฟ้าที่ดี มีความทนทานต่อความชื้นสูง และไม่ซึมผ่านน้ำหรือของเหลวได้ง่าย สามารถผสมสีและทำพื้นผิวได้หลากหลาย เช่น ผิวมัน ผิวด้าน หรือมีลวดลาย เหมาะสำหรับแผ่นฟิล์มห่ออาหาร ขวดบรรจุชนิดบีบ ถุงหูหิ้วขนาดเล็ก
4. PP (Polypropylene)
-
- มีลักษณะเป็น พลาสติกมีความโปร่งแสง (ไม่ได้โปร่งใสเหมือน PET) ทนความร้อน ทนต่อแรงกระแทก และการบิดงอ มีความเหนียวน้ำหนักเบา ทนต่อความชื้น จาระบี และสารเคมีได้ สามารถนำไปขึ้นรูปได้ง่าย เหมาะสำหรับหลอดดูดน้ำ ชองขนม ถุงใส่อาหารร้อน
5. PS (Polystyrene)
-
- มีลักษณะเป็น พลาสติกที่มีลักษณะโปร่งใส แต่เปราะ และหักง่าย ทนต่อกรด และ ด่าง ไอน้ำผ่านเข้าไปได้ มีน้ำหนักเบามาก เป็นฉนวนไฟฟ้าได้ดี มีคุณสมบัติในการกระจายแสงได้ดี และมักถูกกำจัดทิ้งหลังจากใช้งานครั้งเดียว เหมาะสำหรับกล่องโฟมใส่อาหาร จาน ถ้วย ถาด ช้อน ส้อมพลาสติก
ความแตกต่างระหว่าง Plastic film และ Plastic sheet
Plastic Film (พลาสติกฟิล์ม) และ Plastic Sheet เป็นวัสดุพลาสติกที่มีลักษณะคล้ายกัน แต่มีความแตกต่างกันในด้านความหนา การใช้งาน และคุณสมบัติเฉพาะ ดังนี้
-
ความหนา (Thickness)
- Plastic Film:มีความหนาน้อยกว่า 0.25 มิลลิเมตร (หรือประมาณ 10 มิล) ซึ่งทำให้มีลักษณะบางและยืดหยุ่นมาก สามารถพับ บิดงอ หรือม้วนได้ง่าย ตัวอย่างเช่น ฟิล์มห่ออาหาร ฟิล์มยืด (stretch film) และฟิล์มหด (shrink film)
- Plastic Sheet: มีความหนามากกว่า 0.25 มิลลิเมตร ซึ่งทำให้มีลักษณะหนาและแข็งแรงมากกว่า สามารถใช้ในงานที่ต้องการความทนทานต่อการแตกหรือการบิดงอ ตัวอย่างเช่น แผ่นอะคริลิก (acrylic sheet), แผ่นโพลีคาร์บอเนต (polycarbonate sheet), และแผ่น PVC
-
การใช้งาน (Applications)
- Plastic Film: ใช้ในงานที่ต้องการความยืดหยุ่นและความบาง เช่น การห่ออาหาร การห่อหุ้มสินค้า บรรจุภัณฑ์ ฟิล์มกันรอย และการเคลือบพื้นผิวต่างๆ
- Plastic Sheet: ใช้ในงานที่ต้องการความแข็งแรงและความทนทาน เช่น งานก่อสร้าง ป้ายโฆษณา วัสดุสำหรับทำเครื่องเรือน หรือเป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น หน้าต่างกันกระสุน หรือฝาครอบเครื่องจักร
-
คุณสมบัติเฉพาะ (Specific Properties)
- Plastic Film: มีความยืดหยุ่นสูง สามารถใช้ปกคลุมหรือห่อหุ้มพื้นผิวที่มีรูปทรงไม่สม่ำเสมอได้ดี สามารถเคลือบด้วยสารเคมีต่างๆ เพื่อเพิ่มคุณสมบัติ เช่น การกันน้ำ กันไฟฟ้า หรือการยึดติด
- Plastic Sheet: มีความแข็งแรงและทนทานต่อการแตกหรือการกดทับมากกว่า มีความโปร่งแสงหรือทึบแสง ขึ้นอยู่กับชนิดของวัสดุที่ใช้ผลิต เช่น แผ่นอะคริลิกที่โปร่งแสง หรือแผ่น PVC ที่ทึบแสง
บรรจุภัณฑ์ พลาสติก
บรรจุภัณฑ์พลาสติกมีหลายประเภท ขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งานและคุณสมบัติของพลาสติกที่ใช้ เช่น
-
ฟิล์มพลาสติก (Plastic Films):
- ฟิล์มหด (Shrink Film): ใช้ห่อหุ้มสินค้าด้วยการใช้ความร้อนทำให้ฟิล์มหดตัวและแนบสนิทกับตัวสินค้า เช่น ขวดน้ำ หรือกล่องสินค้า
- ฟิล์มยืด (Stretch Film): ใช้ห่อหุ้มสินค้าหรือพาเลท โดยสามารถยืดหยุ่นและยึดติดกับสินค้าได้ดี
- ฟิล์มลามิเนต (Laminated Film): เป็นฟิล์มที่ประกอบด้วยชั้นพลาสติกหลายชั้น เพื่อให้มีคุณสมบัติพิเศษ เช่น กันความชื้น หรือป้องกันการซึมผ่านของแก๊ส
-
ถุงพลาสติก (Plastic Bags):
- ถุงบรรจุภัณฑ์ (Packaging Bags): ใช้สำหรับบรรจุสินค้า เช่น อาหาร สินค้าอุปโภค และผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม
- ถุงสุญญากาศ (Vacuum Bags): ใช้สำหรับบรรจุอาหารหรือสินค้าอื่นๆ เพื่อยืดอายุการเก็บรักษาโดยการลดปริมาณอากาศภายในถุง
-
ขวด และภาชนะพลาสติก (Plastic Bottles and Containers):
- ขวด PET (Polyethylene Terephthalate): ใช้สำหรับบรรจุเครื่องดื่ม น้ำดื่ม และผลิตภัณฑ์ที่ต้องการความใสและความแข็งแรง
- ภาชนะบรรจุอาหาร (Food Containers): เช่น ถ้วยพลาสติก กล่องอาหารที่สามารถเก็บรักษาอาหารในตู้เย็นหรือใช้ในไมโครเวฟได้
-
บรรจุภัณฑ์แบบแข็ง (Rigid Plastic Packaging):
- ถาดพลาสติก (Plastic Trays): ใช้สำหรับบรรจุอาหารสด เช่น เนื้อสัตว์ ผัก หรือผลไม้
- กล่องพลาสติก (Plastic Boxes): ใช้สำหรับบรรจุผลิตภัณฑ์อุปโภค เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้า หรือของเล่น
พลาสติกต่ละประเภทนั้นจะเห็นได้ว่า มีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน และการนำไปใช้ที่แตกต่างกัน ซึ่งการที่จะสามารถรู้ได้ว่าแต่ละประเภทมีคุณสมบัติอะไรบ้าง จำเป็นจะต้องมีการทดสอบ เพื่อดูคุณภาพของพลาสติก หรือผลิตภัณฑ์ที่ถูกผลิตออกมาให้เหมาะสม กับการนำไปใช้งาน และมีมาตรฐาน
ในการทดสอบคุณสมบัติของพลาสติกนั้น สามารถทดสอบได้หลากหลายคุณสมบัติ เช่น ค่าความแข็งแรงต่อแรงดึง (Tensile) ค่าความต้านทานการฉีกขาด (Tear) หรือ ความโปร่งใส โปร่งแสงของแผ่นฟิล์มก็สามารถทดสอบได้ ขึ้นอยู่กับการนำไปใช้งาน
ทาง Chemical House and Lab Instrument เป็นตัวแทนจำหน่าย เครื่องมือวัด เครื่องทดสอบ ในด้านอุตสาหกรรมพลาสติก ฟิล์ม และ Flexible packaging ทั้งเครื่อง Tensile Tester, Tear Tester, Densitometer เป็นต้น โดยมีทั้งจากประเทศ USA, ฝรั่งเศษ และจีน เป็นต้น เช่น Thwing Albert, Tobias
สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ppsales@chemihouse.com
หรือ Line OA หรือ Add line จาก QR Code ด้านล่าง