ล้อและราง ระบบที่ใช้สำหรับการขนส่ง การเดินทาง มากมาย การยึดเกาะในหน้าสัมผัสของล้อและรางนั้น ส่งผลต่อประสิทธิภาพและความปลอดภัยของการจราจรทางรถไฟ การยึดเกาะที่ไม่ดีอาจทำให้เกิดปัญหาระหว่างการเบรก (Brake) และการยึดเกาะ (Traction) การขัดสี หรือ Sanding เป็นวิธีในการเพิ่มการยึดเกาะ
การปนเปื้อน หรือการขัดสีที่ไม่เพียงพอทำให้การยึดเกาะแย่ลง ในขณะเดียวกันการขัดสีที่มากเกินไปจะทำให้ ล้อและราง สึกหรอเร็วขึ้น อายุการใช้งานน้อยลง
ที่มารูปภาพ: Railway Investigation Report R15M0034
ปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพของล้อและราง
มีหลากหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้องและส่งผลต่อประสิทธิภาพในการเบรก การยึดเกาะ และอายุการใช้งานของ ล้อและราง ให้เหมาะสมทีสุด เช่น ปริมาณทราย ความเร็วการหมุนและการลื่นไถล (Slip and Rolling Speed) ของล้อ และความเร็วการหมุนโดยใช้ระบบการขัดจริงในการสัมผัสที่ปนเปื้อนด้วยน้ำ ใบไม้ และจาระบีหน้าแปลนล้อ สภาวะอากาศ เช่น ความชื้น อุณหภูมิ หรือแม้กระทั่ง การปนเปื้อนจาก น้ำ ใบไม้ หรือจาระบีหน้าแปลนล้อ (Flange Grease)
การจำลองสภาวะของล้อและราง
การศึกษาเพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพของ ล้อและราง นำไปสู่การเลือกใช้สภาวะที่เหมาะสมในการขับเคลื่อน ล้อและราง ให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด ปลอดภัยทีสุด และยังยืดอายุการใช้งานของวัสดุที่ใช้ทำล้อและรางได้
การศึกษาว่าด้วยการผิวสัมผัส การเสียสี รอยแผล ณ สภาวะต่างๆนี้ เรียกว่า Tribology ซึ่งประกอบไปด้วยพื้นผิวของสองชิ้นส่วน ซึ่งสัมผัสกันเองหรือสัมผัสกับวัตถุรอบข้างในระหว่างที่มีการเคลื่อนที่ โดยประเภทการลุกลาม และความรุนแรงของการสึกหรอนี้จะขึ้นอยู่กับวัสดุและลักษณะผิวของชิ้นส่วน วัสดุคั่นกลางระหว่างทั้งสองพื้นผิว ปัจจัยรอบข้าง และสภาพการทำงาน
-
- วัสดุ 2 ชิ้นส่วนที่สัมผัสกัน
- วัสดุระหว่าง 2 พื้นผิว มักจะเป็น สารหล่อลื่น จาระบี น้ำ ความชื้น สิ่งปนเปื้อน หรือแม้แต่ อากาศ
- แรงกด (Load)
- การเคลื่อนที่
มาตรฐานการทดสอบล้อและรางกับเทคนิค Tribology
EN 15427-2 เป็นมาตรฐานการจัดการแรงเสียดทานระหว่างล้อและราง (Wheel/Rail friction management) ซึ่งแบ่งเป็น
EN 15427-2-1: คุณสมบัติของสารหล่อลื่นที่ใช้ระหว่างหน้าแปลนล้อ (Wheel Flange Lubricant) และผิวหน้าของราง (Gauge face of rail) หรือเรียกว่า Flange Product
EN 15427-2-2: คุณสมบัติสารหล่อลื่นระหว่างล้อ (Wheel Thread) และด้านบนของราง (Rail Crown) หรือเรียกว่า Top of Rail Material (TOR Material)
Flange Product และ TOR Material ส่วนใหญ่เป็นสารหล่อลื่นประเภทจาระบี (Grease) การทดสอบ Flange Product หรือ TOR Material นั้นต้องทำในเครื่องทดสอบและอุปกรณ์ที่รองรับข้อกำหนด ดังนี้
- สามารถตั้งค่าของความเร็วการหมุนและการลื่นไถล (Slip and Rolling Speed) ได้
- ควบคุมสภาวะแวดล้อม อุณหภูมิ ได้
- มีวัสดุที่เหมือนกับล้อและราง สำหรับใช้เป็นชิ้นงาน (Specimens)
- รองรับการทดสอบตัวอย่างแบบจาระบี (Grease Scoop)
- รองรับ Load ที่เทียบเคียงกับสภาวะจริงของระบบราง
เครื่องทดสอบ Mini-Traction-Machine (MTM) จากแบรนด์ PCS Instrument ประเทศอังกฤษ รองรับการทดสอบทั้ง 5 ข้อกำหนด และสามารถครอบคลุมการทดสอบตามมาตรฐาน EN 15427-2-1 และ EN 15427-2-2
- ด้วยการใช้ Specimen แบบ Ball on Disc ซึ่งทั้ง Ball และ Disc มีมอเตอร์สำหรับควบคุมความเร็วและทิศทางในในการหมุนเพื่อเสียดสีกัน ทำให้สามารถกำหนด Speed, Rolling/Sliding Ratio ได้
- สามารถควบคุมอุณหภูมิของ Testing Chamber ได้ผ่าน Software
- วัสดุของ Ball และ Disc มีให้เลือกหลากหลาย และมีใกล้เคียงกับวัสดุล้อและราง เช่น AISI 52100 super finished steel ball และ AISI 52100 polished steel disc
- มี Grease Scoop สำหรับการใส่ตัวอย่างจาระบี และเกลี่ยจาระบุเข้าไประหว่างผิวสัมผัสของ Ball และ Disc
- มี Load arm ต่อเข้ากับ Ball เพื่อให้ Load
ตัวเครื่อง MTM จะมี Traction Transducer สำหรับตรวจวัดค่า Traction ที่เกิดขึ้นระหว่างผิวสัมผัสของ 2 ชิ้นงาน (Ball กับ Disc) และมี Software ที่สามารถแสดงผลการทดสอบเป็นค่า Frication Coefficient หรือ Traction Coefficient แบบ Real-time หรือ History Result แบบกราฟ ได้
นอกจากนี้ บริษัท Chemical House and Lab Instrument เป็นตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการรายเดียวในประเทศไทย สำหรับเครื่องทดสอบแบรนด์ PCS Instrument และยังมีเครื่องทดสอบด้าน Tribology อื่นๆอีกมากมาย
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ติดต่อ: ptsales@chemihouse.com
หรือ add line: